©Kristinn Ingvarsson

Ég er prófessor í sagnfræði við Sagnfræði- og heimspekideild Háskóla Íslands, með kvenna- og kynjasögu sem sérsvið. Störf mín og rannsóknir um árabil hafa að mestu leyti snúist um sögu kvenna og kyngervis. Einnig hef ég unnið að rannsóknum á sviði læsis þá einkum í tengslum við skriftarkunnáttu, hagnýtingu hennar og sendibréf frá nítjándu öld. Þá hefur ég skrifað um sagnaritun kvenna og rannsakað fræðilegar ævisögur.

Í námsbraut í sagnfræði við Háskóla Íslands hef ég kennt valnámskeið um ofangreind efni en einnig kennt skyldunámskeið á borð við sagnfræðileg vinnubrögð, heimssögu nítjándu aldar og hugtök og kenningar.

Niðurstöður rannsókna minna hafa birst í greinum og bókarköflum á Íslandi og erlendis. Sumt af þessu efni er í opnum aðgangi og má finna á vefnum timarit.is, t.d. í tímaritinu Sögu, eins og þessi grein um sagnaritun kvenna frá 2019. Hægt er að skoða skrá yfir útgefið efni hér.

Af erlendum birtingum má benda á greinar í tímaritunum Life Writing (2010, 2015) og Women's History Review (2018). Einnig bókina Biography, Gender, and History: Nordic Perspectives (2016) sem ég ritstýrði ásamt finnskum og dönskum samstarfskonum. Loks má nefna grein eftir okkur Ragnheiði Kristjánsdóttur í bókinni Suffrage and Its Legacy in the Nordic and Beyond (2024). 

Bækur mínar á íslensku eru Nútímans konur. Menntun kvenna og mótun kyngervis á Íslandi 1850-1903, sem kom út árið 2011 og er doktorsritgerðin mín.

Árið 2020 kom út bókin Konur sem kjósa. Aldarsaga, sem er skrifuð í tilefni af hundrað ára kosningaréttarafmæli kvenna á Íslandi 2015. Höfundar eru fjórir en auk mín eru það Kristín Svava Tómasdóttir, Ragnheiður Kristjánsdóttir og Þorgerður H. Þorvaldsdóttir. Í bókinni skoðum við stöðu og réttindi kvenna á tuttugustu öld, í kjölfar kosningaréttar sem þær fengu til Alþingis árið 1915, og þau tækifæri sem þær fengu til að iðka réttindi sín sem borgarar í samfélaginu. Í bókinni er sagt frá fjölbreyttum hópi kvenna, lífi þeirra og kjörum, stjórnmálakonum, verkakonum, sveitakonum og menntakonum. Bókin hlaut tilnefningar til ýmissa verðlauna og hlaut Fjöruverðlaunin í flokki fræðibóka árið 2021 og Bókmenntaverðlaun starfsfólks í bókaverlunum árið 2020. Bókin byggir á viðamikilli rannsóknarvinnu sem fram fór á vegum rannsóknarverkefnisins Í kjölfar kosningaréttar. Félags- og menningarsöguleg rannsókn á konum sem pólitískum gerendum 1915-2015, em var styrkt af Rannís. Þáttakendur í rannsókninni auk mín voru Ragnheiður Kristjánsdóttir prófessor í sagnfræði, Hanna Guðlaug Guðmundsdóttir sagn- og listfræðingur, Þorgerður H. Þorvaldsdóttir kynja- og sagnfræðingur, Kristín Svava Tómasdóttir sagnfræðingur og Ása Ester Sigurðardóttir sagnfræðingur. Á vegum verkefnisins hafa komið út greinar og kaflar í tímaritum og bókum.

Árið 2023 kom út bókin Ég er þinn elskari. Bréf Baldvins Einarssonar til Kristrúnar Jónsdóttur, 1825–1832. Bókin er tvískipt. Annars vegar er ítarlegur inngangur þar sem ég rek ástarsögu Kristrúnar og Baldvins, og svik hans, og set í samhengi við rannsóknir um ástina og bréfaskipti. Hins vegar eru birt bréf Baldvins til Kristúnar færð til nútímastafsetningar og með skýringum.

Árið 2024 kom svo út bókin Strá fyrir straumi. Ævi Sigríðar Pálsdóttur 1809-1871. Sú bók er afrakstur margra ára rannsókna og fjallar um Sigríði Pálsdóttur, sem er óþekkt kona í sögulegu ljósi, en hún skildi eftir sig vitnisburð um ævi sína í formi bréfa sem hún skrifaði bróður sínum í rúmlega hálfa öld frá 1817-1871. Sigríður fæddist á Hallfreðarstöðum í Hróarstungu árið 1809, dóttir sýslumannshjónanna í Norður-Múlasýslu, næstelst fimm systkina sem lifðu. Hún dó á Breiðabólstað í Fljótshlíð árið 1871, hafði þá átt sex dætur, þrjár lifðu til fullorðinsára, og misst tvo eiginmenn.

Þetta er saga af konu með djarfan hug, konu sem vildi ráða lífi sínu sjálf þótt henni fyndist hún stundum strá fyrir straumi; bréfin sýna eldheita ást, sorg og dauða, en líka hið hið skemmtilega og fagra, hið hversdagslega, lífið eins og það líður hjá.