Í tilefni Nóbelsverðlaunanna í eðlisfræði 2022

Í gær bárust þau ánægjulegu tíðindi að Nóbelsverðlaunin í eðlisfræði 2022 hefðu fallið í skaut þriggja eðlisfræðinga „fyrir tilraunir með skammtatengdar ljóseindir, sem staðfestu brot á ójöfnum Bells og lögðu grunn að skammtaupplýsingafræði“

Nóbelsverðlaunahafarnir í eðlisfræði 2022. Frá vinstri: Alain Aspect, John Clauser og Anton Zeilinger. Myndin er fengin að láni úr yfirlitsgreininni: Aspect, Clauser, and Zeilinger share 2022 Nobel Prize in Physics á heimasíðu Physics Today.

Verkum verðlaunahafanna er lýst nánar í tveimur greinum frá Nóbelsstofnuninni:

Til gamans má geta þess að einn verðlaunahafanna, Anton Zeilinger, kom til Íslands á ári ljóssins 2015 og var það að frumkvæði þeirra Þorsteins Halldórssonar, Jakobs Yngvasonar og Einars H. Guðmundssonar. Zeilinger hélt sérlega fróðlegan fyrirlestur við Verkfræði- og náttúruvísindasvið Háskóla Íslands, þar sem hann fjallaði meðal annars um rannsóknir sínar á furðum skammtafræðinnar.

Áhugasamir gestir á fyrirlestri Zeilingers, 27. ágúst 2015.

Íslenskir fjölmiðlar gerðu heimsókninni og fyrirlestrinum ágæt skil eins og sjá má hér:

RÚV, 26. Ágúst 2015: Samskipti ljóseinda verða ekki hleruð. Viðtal við Kristján Leósson.
Mbl., 31. ágúst 2015: Framtíðin felst í skömmtum.

Mér er ekki kunnugt um, að mikið hafi verið fjallað á íslensku um þau torskildu en skemmtilegu fræði sem hér eru til umræðu. Þetta eru þær greinar, sem ég hef rekist á:

Einar Júlíusson, 1984: Skilaboð með hraði. Fréttabréf Eðlisfræðifélags Íslands, nr. 6, nóvember 1984.
Jakob Yngvason, 1985: Bréf til ritstjóra. Fréttabréf Eðlisfræðifélags Íslands, nr. 7, mars 1985.
Jakob Yngvason, 1987: „Skammtafræði og veruleiki.“ Í bókinni Í hlutarins eðli: Afmælisrit til heiðurs Þorbirni Sigurgeirssyni prófessor, 401–428.
Ottó Elíasson, 2010: Hverskonar veruleika lýsir skammtafræði?

Viðbót fyrir fróðleiksfúsa