Orðhlutafræði

Snemma árs 1983 skrifaði ég bókina Íslenska orðhlutafræði (1983e) sem nokkrum sinnum hefur verið gefin út síðan, lítillega endurskoðuð (síðast 1990a). Þótt þar sé um kennslubók að ræða liggja verulegar sjálfstæðar rannsóknir á íslenskri beygingu að baki, einkum fyrri köflum bókarinnar. Á árunum 1986-1989 fékkst ég svo talsvert við athuganir á íslenskri orðmyndun, flutti nokkra fyrirlestra og skrifaði greinar, m.a. um tíðni og virkni viðskeyta (1987c, 1988b). Þá gerði ég ítarlegar yfirlitstöflur um stofngerð orða (2001a).

Ég hef ekki skrifað neitt heildaryfirlit um þessar athuganir, en Íslensk rímorðabók (1989b), er unnin upp úr þeim gögnum sem ég safnaði að mér við þessar rannsóknir. Þótt sú bók sé strangt tekið ekki fræðirit getur hún komið málfræðingum að miklu gagni við ýmsar rannsóknir í hljóðfræði, hljóðkerfisfræði og orðhlutafræði.

Rit og fyrirlestrar sem tengjast þessu rannsóknarsviði

2010g: Ýmis. Aravísur sungnar Ara Páli Kristinssyni fimmtugum 28. september 2010, s. 10-12. Menningar- og minningarsjóður Mette Magnussen, Reykjavík.
2010a: Smágrein handa Kristíni. Nokkrar handlínur bróderaðar handa Kristínu Bjarnadóttur sextugri 9. janúar 2010, s. 27-32. Menningar- og minningarsjóður Mette Magnussen, Reykjavík.
2007c: Sjálfs mín(s) sök? Íslenskt mál 28:117-130.
2001e: Orðflokkar. (Ásamt Ástu Svavarsdóttur.) Þórunn Blöndal og Heimir Pálsson (ritstj.): Alfræði íslenskrar tungu. [Margmiðlunardiskur.] Lýðveldissjóður og Námsgagna­stofnun, Reykjavík.
2001a: Stofngerð íslenskra orða. Orð og tunga 5:129-166.
2000a: Föll og kyn að fornu og nýju. Orðhagi. Afmælisrit Jóns Aðalsteins Jónssonar 12. október 2000.
1998a: Málfræði í íslenskri orðabók: Hvernig og til hvers? Orð og tunga 4:25-32.
1994b: The Status of Morphological Case in the Icelandic Lexicon. [Óprentuð ritgerð.]
1990a: Íslensk orðhlutafræði. Kennslukver handa nemendum á háskólastigi. 4. útgáfa. Málvísindastofnun Háskóla Íslands, Reykjavík. [Endurskoðuð og breytt frá 1986a.]
1989b: Íslensk rímorðabók. Iðunn, Reykjavík.
1988b: Einsleitur grunnur íslenskra viðskeyta. [Óprentuð ritgerð.]
1987d: Ritdómur um Framburður og myndun fleirtölu hjá 200 íslenskum börnum við fjögra og sex ára aldur eftir Indriða Gíslason, Sigurð Konráðsson og Benedikt Jóhannesson. Íslenskt mál 9:143-147.
1987c: Nokkur viðskeyti og tíðni þeirra. Morgunblaðið 15. maí. [Upphaflega flutt á ráðstefnu Íslenska málfræðifélagsins „Að orða á íslensku“ 8. nóvember 1986.]
1986e: Ritdómur um Tölvuorðasafn. Íslenskt mál 8:191-200.
1986a: Íslensk orðhlutafræði. Kennslukver handa nemendum á háskólastigi. [3. útg., 141 s. Endurskoðuð gerð af seinni hluta 1984a.] Málvísindastofnun Háskóla Íslands, Reykjavík.
1984a: Íslensk málfræði. Hljóðkerfisfræði og beygingafræði. [Fjölrituð kennslubók, 180 s. Aukin og endurskoðuð gerð af 1983e og 1983f.] Reykjavík.
1983h: Ritdómur um Isländische Grammatik eftir Bruno Kress. Íslenskt mál 5:185-196.
1983e: Íslensk orðhlutafræði. [Fjölritað kennslukver, 122 s.]
1982c: Orðmyndun og orðmyndunarreglur í íslensku. [Óprentuð ritgerð.]

Snemma árs 1983 skrifaði ég bókina Íslenska orðhlutafræði sem nokkrum sinnum hefur verið gefin út síðan, lítillega endurskoðuð - síðast 2013 þegar hún var gefin út í rafrænni útgáfu ásamt kennsluefni um íslenska hljóðfræði og hljóðkerfisfræði. Þótt þar sé um kennslubók að ræða liggja verulegar sjálfstæðar rannsóknir á íslenskri beygingu að baki, einkum fyrri köflum bókarinnar. Á árunum 1986-1989 fékkst ég svo talsvert við athuganir á íslenskri orðmyndun, flutti nokkra fyrirlestra og skrifaði greinar, m.a. um tíðni og virkni viðskeyta (sjá hér að neðan). Þá gerði ég ítarlegar yfirlitstöflur um stofngerð orða.

Ég hef ekki skrifað neitt heildaryfirlit um þessar athuganir, en Íslensk rímorðabók er unnin upp úr þeim gögnum sem ég safnaði að mér við þessar rannsóknir. Þótt sú bók sé strangt tekið ekki fræðirit getur hún komið málfræðingum að miklu gagni við ýmsar rannsóknir í hljóðfræði, hljóðkerfisfræði og orðhlutafræði.

Á seinni árum hef ég skrifað fáeinar smágreinar um orðhlutafræðileg efni, m.a. orðflokkagreiningu.

Rit og fyrirlestrar sem tengjast þessu rannsóknarsviði

  1. Eiríkur Rögnvaldsson. 2013. Hljóðkerfi og orðhlutakerfi íslensku. [Rafræn útgáfa.] Reykjavík.
  2. Eiríkur Rögnvaldsson. 2011. Formáli. Bragi Valdimar Skúlason (ritstj.): Riddararaddir. 33 íslenskar samhverfur með myndum, s. 6-7. (Vísdómsrit Baggalúts 1.) Baggalútur, Rekjavík.
  3. Eiríkur Rögnvaldsson. 2010. Ýmis. Aravísur sungnar Ara Páli Kristinssyni fimmtugum 28. september 2010, s. 10-12. Menningar- og minningarsjóður Mette Magnussen, Reykjavík.
  4. Eiríkur Rögnvaldsson. 2010. Smágrein handa Kristíni. Nokkrar handlínur bróderaðar handa Kristínu Bjarnadóttur sextugri 9. janúar 2010, s. 27-32. Menningar- og minningarsjóður Mette Magnussen, Reykjavík.
  5. Eiríkur Rögnvaldsson. 2007. Sjálfs mín(s) sök? Íslenskt mál 28:117-130.
  6. Eiríkur Rögnvaldsson. 2001. Stofngerð íslenskra orða. Orð og tunga 5:129-166.
  7. Eiríkur Rögnvaldsson. 2000. Föll og kyn að fornu og nýju. Orðhagi. Afmælisrit Jóns Aðalsteins Jónssonar 12. október 2000.
  8. Eiríkur Rögnvaldsson. 1998. Málfræði í íslenskri orðabók: Hvernig og til hvers? Orð og tunga 4:25-32.
  9. Eiríkur Rögnvaldsson. 1994. The Status of Morphological Case in the Icelandic Lexicon. [Óprentuð grein.]
  10. Eiríkur Rögnvaldsson. 1994. "Er ekki kominn tími til að tengja?" Jónína hans Jóns G. Friðjónssonar, bls. 16-21. Reykjavík.
  11. Eiríkur Rögnvaldsson. 1990. Íslensk orðhlutafræði. Kennslukver handa nemendum á háskólastigi. 4. útgáfa. Málvísindastofnun Háskóla Íslands, Reykjavík.
  12. Eiríkur Rögnvaldsson. 1989. Íslensk rímorðabók. Iðunn, Reykjavík.
  13. Eiríkur Rögnvaldsson. 1988. Einsleitur grunnur íslenskra viðskeyta. [Óprentuð grein.]
  14. Eiríkur Rögnvaldsson. 1987. Ritdómur um Framburður og myndun fleirtölu hjá 200 íslenskum börnum við fjögra og sex ára aldur eftir Indriða Gíslason, Sigurð Konráðsson og Benedikt Jóhannesson. Íslenskt mál 9:143-147.
  15. Eiríkur Rögnvaldsson. 1987. Nokkur viðskeyti og tíðni þeirra. Morgunblaðið 15. maí.
  16. Eiríkur Rögnvaldsson. 1987. OV Word Order in Icelandic. Allan, R.D.S., og Michael P. Barnes (ritstj.): Proceedings of the Seventh Biennial Conference of Teachers of Scandinavian Studies in Great Britain and Northern Ireland, bls. 33-49. University College, London.
  17. Eiríkur Rögnvaldsson. 1986. Ritdómur um Tölvuorðasafn. Íslenskt mál 8:191-200.
  18. Eiríkur Rögnvaldsson. 1986. Íslensk orðhlutafræði. Kennslukver handa nemendum á háskólastigi. [3. útg.] Málvísindastofnun Háskóla Íslands, Reykjavík.
  19. Eiríkur Rögnvaldsson. 1984. Íslensk málfræði. Hljóðkerfisfræði og beygingafræði. [Fjölrituð kennslubók.] Reykjavík.
  20. Eiríkur Rögnvaldsson. 1983. Ritdómur um Isländische Grammatik eftir Bruno Kress. Íslenskt mál 5:185-196.
  21. Eiríkur Rögnvaldsson. 1983. Íslensk orðhlutafræði. [Fjölritað kennslukver, 122 s.]
  22. Eiríkur Rögnvaldsson. 1982. Orðmyndun og orðmyndunarreglur í íslensku. [Óprentuð ritgerð.]

Snemma árs 1983 skrifaði ég bókina Íslenska orðhlutafræði (1983e) sem nokkrum sinnum hefur verið gefin út síðan, lítillega endurskoðuð (síðast 1990a). Þótt þar sé um kennslubók að ræða liggja verulegar sjálfstæðar rannsóknir á íslenskri beygingu að baki, einkum fyrri köflum bókarinnar. Á árunum 1986-1989 fékkst ég svo talsvert við athuganir á íslenskri orðmyndun, flutti nokkra fyrirlestra og skrifaði greinar, m.a. um tíðni og virkni viðskeyta (1987c, 1988b). Þá gerði ég ítarlegar yfirlitstöflur um stofngerð orða (2001a).

Ég hef ekki skrifað neitt heildaryfirlit um þessar athuganir, en Íslensk rímorðabók (1989b), er unnin upp úr þeim gögnum sem ég safnaði að mér við þessar rannsóknir. Þótt sú bók sé strangt tekið ekki fræðirit getur hún komið málfræðingum að miklu gagni við ýmsar rannsóknir í hljóðfræði, hljóðkerfisfræði og orðhlutafræði.

Rit og fyrirlestrar sem tengjast þessu rannsóknarsviði

2010g: Ýmis. Aravísur sungnar Ara Páli Kristinssyni fimmtugum 28. september 2010, s. 10-12. Menningar- og minningarsjóður Mette Magnussen, Reykjavík.
2010a: Smágrein handa Kristíni. Nokkrar handlínur bróderaðar handa Kristínu Bjarnadóttur sextugri 9. janúar 2010, s. 27-32. Menningar- og minningarsjóður Mette Magnussen, Reykjavík.
2007c: Sjálfs mín(s) sök? Íslenskt mál 28:117-130.
2001e: Orðflokkar. (Ásamt Ástu Svavarsdóttur.) Þórunn Blöndal og Heimir Pálsson (ritstj.): Alfræði íslenskrar tungu. [Margmiðlunardiskur.] Lýðveldissjóður og Námsgagna­stofnun, Reykjavík.
2001a: Stofngerð íslenskra orða. Orð og tunga 5:129-166.
2000a: Föll og kyn að fornu og nýju. Orðhagi. Afmælisrit Jóns Aðalsteins Jónssonar 12. október 2000.
1998a: Málfræði í íslenskri orðabók: Hvernig og til hvers? Orð og tunga 4:25-32.
1994b: The Status of Morphological Case in the Icelandic Lexicon. [Óprentuð ritgerð.]
1990a: Íslensk orðhlutafræði. Kennslukver handa nemendum á háskólastigi. 4. útgáfa. Málvísindastofnun Háskóla Íslands, Reykjavík. [Endurskoðuð og breytt frá 1986a.]
1989b: Íslensk rímorðabók. Iðunn, Reykjavík.
1988b: Einsleitur grunnur íslenskra viðskeyta. [Óprentuð ritgerð.]
1987d: Ritdómur um Framburður og myndun fleirtölu hjá 200 íslenskum börnum við fjögra og sex ára aldur eftir Indriða Gíslason, Sigurð Konráðsson og Benedikt Jóhannesson. Íslenskt mál 9:143-147.
1987c: Nokkur viðskeyti og tíðni þeirra. Morgunblaðið 15. maí. [Upphaflega flutt á ráðstefnu Íslenska málfræðifélagsins „Að orða á íslensku“ 8. nóvember 1986.]
1986e: Ritdómur um Tölvuorðasafn. Íslenskt mál 8:191-200.
1986a: Íslensk orðhlutafræði. Kennslukver handa nemendum á háskólastigi. [3. útg., 141 s. Endurskoðuð gerð af seinni hluta 1984a.] Málvísindastofnun Háskóla Íslands, Reykjavík.
1984a: Íslensk málfræði. Hljóðkerfisfræði og beygingafræði. [Fjölrituð kennslubók, 180 s. Aukin og endurskoðuð gerð af 1983e og 1983f.] Reykjavík.
1983h: Ritdómur um Isländische Grammatik eftir Bruno Kress. Íslenskt mál 5:185-196.
1983e: Íslensk orðhlutafræði. [Fjölritað kennslukver, 122 s.]
1982c: Orðmyndun og orðmyndunarreglur í íslensku. [Óprentuð ritgerð.]