Day: 31. janúar, 2022

Af því að ég verð bráðum 67 ára fór ég að skoða aðeins orðalagið löggilt gamalmenni. Þetta orðalag virðist ekki vera mjög gamalt. Elstu dæmin á tímarit.is eru frá 1981 en allt frá þeim tíma eru allnokkur dæmi um það frá hverju ári. Ég veit ekki hvort einhver sérstök ástæða hefur verið fyrir uppkomu þess á þessum tíma – hvort einhverjar lagabreytingar kunna að liggja þar að baki.

Langoftast virðist átt við 67 ára aldur sem er almennur ellilífeyris- og eftirlaunaaldur en þó eru dæmi um annað: „Sjálfur er ég tæplega 63 ára og telst orðið löggilt gamalmenni“; „hann stendur á sextugu, en „samkvæmt lögum er ég orðinn löggilt gamalmenni“, segir Guðmundur“. Í þessum tilvikum voru mælendur komnir á eftirlaun samkvæmt sérstökum reglum, þótt þeir væru ekki orðnir 67 ára.

Þetta orðalag er líklega oftast notað í hálfkæringi eða biturð eins og ýmis dæmi á tímarit.is sýna: „„Á næsta ári verð ég löggilt gamalmenni,“ sagði Kristinn og hló“; „Eftir að við erum orðin „löggilt gamalmenni“, eins og fólk segir stundum í hálfkæringi þegar það fær rétt til ellilauna“; „samkvæmt lögum er ég orðinn löggilt gamalmenni“, segir Guðmundur og brosir“; „Þeir, sem ekki eru orðnir „löggilt gamalmenni“ eins og það var svo biturlega orðað af þátttakendum á námskeiðinu“; o.fl. Mjög oft er þetta líka haft innan gæsalappa og iðulega tekið fram að fólk hafi notað það um sjálft sig.