Bankastjóri „stígur til hliðar“

Ég sagðist um daginn bíða „spenntur eftir framhaldi á skýringum bankastjórans þegar skýrsla fjármálaeftirlitsins verður birt í heild“. Nú er yfirlýsing bankastjórans (fyrrverandi) komin og ástæða til að greina hana nánar.

  • „Ég hef ákveðið að stíga til hliðar sem banka­stjóri Íslands­banka með hags­muni bank­ans að leiðarljósi svo ró geti mynd­ast vegna sátt­ar Íslands­banka við fjár­mála­eft­ir­lit Seðlabanka Íslands.“

Hér er sagt „stíga til hliðar“ eins og nú tíðkast, sem eru skrauthvörf fyrir „segja af mér“ eins og áður var. En raunveruleg merking í „Ég hef ákveðið að stíga til hliðar“ er þó „Ég sé mér þann kost vænstan að hrökklast frá“. Og „vegna sáttar Íslandsbanka við fjármálaeftirlit Seðlabanks Íslands“  er villandi – óróinn er ekki vegna sáttarinnar sem slíkrar, heldur vegna þess sem þar kemur fram um fjölmörg brot bankans á lögum og reglum.

  • „Með því axla ég ábyrgð á mín­um þætti máls­ins. Umræðan hef­ur verið óvæg­in og ýms­um stjórn­mála­mönn­um hef­ur verið tíðrætt um af­sögn mína. Ég óska þeim velfarnaðar í þeirra störf­um.“

Það er ekki mat eða ákvörðun þeirra sem um er að ræða hvort og hvernig þau axla ábyrgð á verkum sínum og þess vegna er ekki hægt að segja „Með því axla ég ábyrgð“. Með því að segja að umræða sé „óvægin“ er gefið í skyn að hún hafi verið ósanngjörn, og setningunni „Ég óska þeim velfarnaðar í þeirra störfum“ er ætlað að vekja samúð með bankastjóranum – þótt stjórnmálamenn hlífi henni ekki óskar hún þeim velfarnaðar af göfuglyndi sínu.

  • „Það er með mikl­um trega sem ég yf­ir­gef Íslands­banka enda hef ég starfað hjá bank­an­um og for­ver­um hans í um 30 ár. Starfsævi mín hef­ur nán­ast öll verið helguð bank­an­um og okk­ur hef­ur tek­ist að byggja upp eitt öfl­ug­asta fyr­ir­tæki lands­ins með ein­stök­um starfs­manna­hópi. Ég hef eign­ast marga góða vini bæði í hópi starfs­fólks og viðskipta­vina.“

Þetta kemur afsögninni og ástæðum hennar ekkert við en þjónar eingöngu því hlutverki að vekja samúð lesenda með bankastjóranum yfir því að hún skuli nú þurfa að láta af störfum. Það er í sjálfu sér mannlegt, en e.t.v. hefði verið heppilegra að sýna meiri auðmýkt.

  • „Sátt fjár­mála­eft­ir­lits Seðlabanka Íslands snýr ein­göngu að þessu eina verk­efni, að öðru leyti hef­ur fer­ill minn hjá bank­an­um verið far­sæll.“

Þótt sáttin snúi „eingöngu að þessu eina verkefni“ kemur fram í henni að óheilbrigðir starfshættir hafi þróast innan bankans. Þeir voru ekki bundnir við þetta eina verkefni þótt þeir kæmu í ljós í tengslum við það. Þess vegna er hæpið að segja að ferill bankastjórans hafi „að öðru leyti […] verið farsæll“.

  • „Und­ir minni stjórn, sem banka­stjóri, hef­ur eigið fé bank­ans auk­ist um næst­um 150 millj­arða auk þess sem ríf­lega 110 millj­arðar hafa verið greidd­ir í arð til hlut­hafa.“

Þetta kemur afsögninni ekkert við, heldur er ætlað til þess að upphefja bankastjórann og sýna hversu mikill skaði sé að brottför hennar. En það er líka athyglisvert að eingöngu er talað um bankann sjálfan og hluthafa. Fróðlegt væri að vita líka hvað bankinn hefur gert fyrir viðskiptavini sína – hvernig hefur hann stuðlað að bættum hag fólksins í landinu? Það er ekki að sjá að bankastjórinn telji það mikilvægt.

  • „Okk­ur hef­ur tek­ist að ná fram fjölda sigra á fjár­mála­markaði með mann­leg gildi að leiðarljósi. Ég kveð bank­ann með söknuði en sátt við mitt verk. Ég óska öllu mínu sam­starfs­fólki góðs geng­is og vona inni­lega að með þessu skap­ist friður í kring­um fyr­ir­tækið og fólkið sem mér þykir svo vænt um.“

Að hafa „mannleg gildi að leiðarljósi“ er klisja sem merkir ekki neitt. Það er líka athyglisvert að bankastjórinn segist vera „sátt við mitt verk“ – í því hlýtur þá líka að felast að hún sé sátt við það hvernig staðið var að bankasölunni.

En svo vantar í yfirlýsinguna upplýsingar um það hvort bankastjórinn hafi fengið feitan starfslokasamning.