Tveir meistaranemar í ritlist unnu á dögunum til verðlauna í ritlistarsamkeppnum.

Eyþór Gylfason

Eyþór Gylfason vann fyrstu verðlaun í textasamkeppninni Ungskáld sem efnt var til á Akureyri. Ungskáld er samstarfsverkefni Amtsbókasafnins, Akureyrarstofu, Ungmenna-hússins, Menntaskólans á Akureyri, Verkmenntaskólans á Akureyri og Framhaldsskólans á Húsavík. Á vef Menntaskólans á Akureyri segir að tilgangur verkefnisins og keppninnar, sem var nú haldin í þriðja sinn, sé að hvetja ung skáld á aldrinum 16-25 ára til skapandi skrifa.

Eyþór varð hlutskarpastur að þessu sinni. Vinningssaga hans heitir „Lést samstundis“. Þess má geta að Eyþór útskrifaðist frá MA árið 2010. Segja má að hann hafi afsannað að enginn sé spámaður í eigin föðurlandi.

Lárus Jón Guðmundsson

Stúdentablaðið hefur undanfarin ár efnt til ritlistasamkeppni. Í nýútkomnu blaði var tilkynnt að Lárus Jón Guðmundsson hefði hlotið þriðju verðlaun í síðustu samkeppni fyrir ljóðin Tígur I, II og III. Það sem er sérstakt við framlag Lárusar Jóns er að hann notar þar sömu orðin til að yrkja þrjú ljóð, hvert með sínum bragarhætti, eins og dómari keppninnar, Bjarki Karlsson, útlistar í greinargerð. En þó að orðin séu þau sömu er merkingin ekki sú sama í öllum ljóðunum. Skoða má framlag Lárusar Jóns í rafrænni útgáfu Stúdentablaðsins, bls. 33.

Þeim Eyþóri og Lárusi er óskað til hamingju með viðurkenningar sínar.

Tilkynnt var um tilnefningar til Fjöruverðlaunanna, bókmenntaverðlauna kvenna, í dag. Þrjár ungar konur sem eru með gráðu í ritlist frá okkur hlutu tilnefningu.

Þær voru tilnefndar. Þóra Karitas stendur, önnur frá vinstri, Hildur krýpur vinstra megin.

Þóra Karítas Árnadóttir er tilnefnd í flokki fagurbókmennta fyrir sannsöguna Mörk sem Forlagið gaf út sl. vor. Umsögn dómnefndar er svohljóðandi:

Í Mörk skrifar Þóra Karítas Árnadóttir sögu móður sinnar, Guðbjargar Þórisdóttur. Sagan er skráð í fyrstu persónu Guðbjargar sem ólst upp í stórri og ástríkri fjölskyldu í húsinu Mörk í Reykjavík. En yfir hlýjunni og ástúðinni hvílir skuggi afans sem beitir Guðbjörgu kynferðislegu ofbeldi frá unga aldri.

Mörk er skrifuð af mikilli hlýju og einlægni. Hún er látlaus og dvelur ekki við ofbeldislýsingar, án þess að vera með tepruskap. Bókin nær að vera klisjulaus og þetta er nýr vinkill á sögu þolanda. Þetta er ekki saga um ónýtt líf heldur um manneskju sem nær að vinna úr hryllingnum og stendur uppi sem sigurvegari, þótt ekkert sé dregið úr alvarleikanum.

Til marks um úrvinnslu tilfinninga og þroska, sem Guðbjörg hefur náð, er klausa á blaðsíðu 112. Hún kallast á við nafnið á húsinu Mörk, sem var í senn heimili hennar og vettvangur ofbeldisins, og gefur titli bókarinnar þar með tvöfalda merkingu: „Nú veit ég hversu heimskulegt það var af sjálfri mér að ætlast til að ég sem barn gæti varið sjálfa mig og sett fullorðnum manni mörk.

Hildur Knútsdóttir, sem einnig var tilnefnd til Íslensku bókmenntaverðlaunanna í gær, fékk tilnefningu í flokka barna- og unglingabókmennta fyrir bókina Vetrarfrí sem er lauslega byggð á BA-verkefni hennar í ritlist. JPV-útgáfa gefur út. Í umsögn dómnefndar segir:

Vetrarfrí er lipurlega skrifuð og ákaflega spennandi unglingabók með mikilvægan boðskap og sterka ádeilu. Sagan hefur sterka samsvörun til nútímans og heimsmálanna og færir þær hörmungar sem fylgja lífi flóttamannsins nær unglingum og lesendum.

Textinn rennur vel og er áreynslulaus og persónusköpun er einkar skýr, sérstaklega á aðalsöguhetjum. Í sögunni er flottur og áhrifamikill stígandi þar sem tilveran tekur miklum stakkaskiptum; frá því að vera eðlileg tilvera unglinga og barna með þeim hversdagslegu vandamálum sem þar fylgja yfir í ofsafengin átök. Þrátt fyrir umbyltingu á tilverunni heldur lífið þó áfram og sama hvar fólk er statt og líka í stríði; heldur manneskjan áfram að vera manneskja með sínar smærri og stærri þrár, drauma og væntingar. Og í stríði halda unglingar líka áfram að vera ástfangnir.

Þrátt fyrir að sagan lýsi óhugnaði og blóðugu ofbeldi er mikill húmor í henni sem gerir það að verkum að það fjarstæðukennda verður öllu bærilegra aflestrar og er því þessi hörmungasaga því um leið líka stórskemmtileg.

Þá er gaman að geta þess að Vilborg Davíðsdóttir, sem mun kenna sagnagerðarnámskeið í ritlistinni eftir áramót, er tilnefnd fyrir bókina Ástin, drekinn og dauðinn sem Forlagið gaf út í vor.

Til hamingju allar.

Þau voru tilnefnd í flokki barna- og ungmennabókmennta. Hildur er önnur frá vinstri.

Í dag var tilkynnt um tilnefningar til Íslensku bókmenntaverðalaunanna. Meðal þeirra sem hlutu tilnefningu að þessu sinni er Hildur Knútsdóttir en hún útskrifaðist með BA-próf í ritlist árið 2010. Hildur er tilnefnd í flokki barna- og ungmennabókmennta fyrir bókina Vetrarfrí sem JPV-útgáfa gefur út. Bókin er lauslega byggð á BA-verkefni Hildar sem hún vann undir handleiðslu síðuritara.

Hildur hefur áður sent frá sér bækurnar Slátt, Hola lovers og Spádóminn. Fyrr á árinu gaf hún einnig út bókina Draugaljósið á vegum Námsgagnastofnunar.

Nokkrir höfundar sem hafa sinnt kennslu, leiðsögn eða prófdæmingu fyrir ritlistina hlutu einnig tilnefningu í dag. Það eru Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson sem fékk tilnefningu til þýðingaverðlaunanna fyrir Nýsnævi, safn ljóðaþýðinga, Auður Jónsdóttir fyrir skáldsöguna Stóri skjálfti, Þórdís Gísladóttir fyrir Randalín, Munda og afturgöngurnar, Hermann Stefánsson fyrir Leiðina út í heim og Silja Aðalsteinsdóttir fyrir þýðingu á Grimmsævintýrum. Gunnar Theodór Eggertsson, sem mun kenna námskeið á vegum ritlistar næsta vetur, fékk jafnframt tilnefningu fyrir bókina Drauga-Dísa.

Ragnar Helgi Ólafsson, meistaranemi í ritlist, fékk í haust Bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar fyrir ljóðabókina Til hughreystingar þeim sem finna sig ekki í samtíma sínum. Dagur B. Eggertsson borgarstjóri afhenti verðlaunin en þeim fylgja 700 þúsund krónur. Bókaútgáfan Bjartur gaf bókina út daginn sem verðlaunin voru afhent.

Í umsögn dómnefndar um bókina segir m.a.:

Hún ber vitni góðri myndgáfu höfundar en hann hefur líka eftirtektarverð tök á að klæða þær myndir í orð. Annað einkenni þessarar bókar væri að tefla saman að því er virðist óskyldum hlutum af vissum óhátíðleika. Þetta skapaði ákveðna spennu sem ljær ljóðunum aukna dýpt. Kæruleysið á yfirborðinu leynir á sér. Fjölbreytileiki er líka einn styrkur bókarinnar, hún er margradda í góðum skilningi; tekist er á við heimspekileg viðfangsefni jafnhliða þeim sem stundum eru kölluð hversdagsleg, en eru auðvitað alveg jafn sígild, hér eru prósaljóð og frásagnir jafnframt knöppum og meitluðum ljóðum. Tilfinningin er sú að lífið leyni á sér, ekkert er sem sýnist, lífið er sem næturveiði og því gildir að skyggnast dýpra í hylinn.

Áður hefur Ragnar Helgi sent frá sér bókina Bréf frá Bútan og smásagnasafnið Fundur útvarpsráðs þann 14. mars 1984 og áhrif hans á kynverund drengsins og fleiri sögur. Ragnar Helgi hefur einnig komið að bókaútgáfu í gegnum forlagið Tunglið.

Sviðslistadeild Listaháskóla Íslands auglýsti í vor eftir leikverkum handa útskriftarnemum sínum 2016. Fjórtán verk voru send inn og var verk eftir hinn nýútskrifaða ritlistarnema Jónas Reyni Gunnarsson valið til sýninga.

Í frétt á visir.is kemur fram að leikritið fjalli um fólk í raunveruleikaþætti sem gerist um borð í geimskipi. Markmið þess sé að öðlast frægð fyrir að vera fyrsta fólkið á Mars.

Með í pakkanum fylgdi starfsstyrkur til að ljúka við leikritið og hyggst Jónas helga sig því næstu mánuði.

Ég óska Jónasi Reyni til hamingju með þennan áfanga. Þetta er ekki fyrsta samkeppnin sem hann vinnur því að ljóð eftir hann vann ljóðasamkeppni Stúdentablaðsins 2014.

Hinn 20. júní útskrifuðust sex nemar með MA-próf í ritlist frá Háskóla Íslands. Þau eru:

Dísa Sigurðardóttir. Lokaverkefni hennar var ljóðasafnið Hvörf sem hún orti undir handleiðslu Sigurbjargar Þrastardóttur og hrollvekjusagnasveigurinn Í landi náa sem hún skrifaði undir handleiðslu Úlfhildar Dagsdóttur. Á námstímanum birti Dísa sögur í Jólabókum Blekfjelagsins, nemendafélags ritlistarnema, árin 2013 og 2014.

Inga Mekkin Guðmundsdóttir Beck. Lokaverkefni hennar var einnig tvíþætt, annars vegar þýðing úr The Graveyard Book eftir Neil Gaiman sem hún vann með Önnu Heiðu Pálsdóttur, hins vegar ungmennabókin Kirkjugarðsbókin sem hún vann undir handleiðslu Sigþrúðar Gunnarsdóttur. Inga birti örsögur í jólabókum Blekfjelagsins og einnig birti hún pistil á Hugrás á námstímanum. Undanfarið hefur hún einnig vakið athygli fyrir síðuna Loðin í kjól sem hún heldur úti á Fasbók.

Ingibjörg Magnadóttir. Lokaverkefni hennar var annars vegar útvarpsleikritið Rökrásin sem hún vann undir handleiðslu Bjarna Jónssonar og leikritið Hrörnum og hverfum sem hún vann undir handleiðslu Sölku Guðmundsdóttur. Rökrásin hefur verið flutt í Útvarpsleikhúsinu og fyrir hana fékk hún á dögunum tilnefningu til Grímuverðlauna. Ingibjörg hefur birt efni í safnritum ritlistarnema, m.a. Flæðarmáli, og tvö af ljóðunum sem hún birti þar rötuðu inn í nýja útgáfu af bókinni Perlur úr ljóðum íslenskra kvenna. Einnig hefur hún birt efni í Sirkustjaldinu.

Jónas Reynir Gunnarsson. Lokaverkefni hans var þríþætt. Í fyrsta lagi sagnasveigurinn Bær sem hann vann undir handarjaðri mínum, þá ljóðabókin Að komast af í Reykjavík sem hann vann með Sigurði Pálssyni og loks grínþátturinn Bransinn sem hann vann hjá Styrmi Sigurðssyni. Jónas Reynir hefur birt ljóð í Tímariti Máls og menningar á námstímanum, örsögur í jólabókum Blekfjelagsins, grein á Hugrás og þá vann ljóð eftir hann ljóðasamkeppni Stúdentablaðsins 2014.

Júlía Margrét Einarsdóttir. Lokaverkefni hennar var skáldsagan Sirkustjaldið sem hún vann undir handleiðslu Vigdísar Grímsdóttur og undirritaðs. Júlía Margrét birti á námstímanum þrjár smásögur í Flæðarmáli, safnriti ritlistarnema, smásöguna „Krókódílar gráta ekki“ í tímaritinu Stínu og tvö ljóð í Ljóðagalleríinu á netinu. Þá var hún meðhöfundur að leikgerðinni Skáldmöld sem sýnd var í Landnámssetrinu og fékk nýræktarstyrk Miðstöðvar íslenskra bókmennta fyrir Sirkustjaldið.

Steinunn Lilja Emilsdóttir. Hún orti ljóðabókina Tíu mínútur í tvö undir handleiðslu Sigurðar Pálssonar og þýddi hluta bókarinnar Three Day Road eftir Kanadamanninn Joseph Boyden undir minni handleiðslu. Steinunn Lilja hefur birt hér og þar á námstímanum, sannsöguna „Svarthvítur raunveruleiki“ í Tímariti Máls og menningar, smásöguna „Maður og tré“ í Stínu og  örsögur í jólabókum Blekfjelagsins. Þá hefur hún birt efni í Listvísi, Uppskriftabókinni, safnriti ritlistarnema, á skáldabekk í York á Englandi sem og greinar á Hugrás og Sirkustjaldinu.

Meistaranemar vinna nú að bók sem kemur út í maí.

Hinn 15. apríl rennur út frestur til að sækja um meistaranám í ritlist. Til að að vera gjaldgeng/ur þarf að hafa lágmarkseinkunn úr grunnnámi. Þriggja manna inntökunefnd, skipuð umsjónarmanni námsins og tveimur rithöfundum sem Rithöfundasamband Íslands tilnefnir, velur síðan inn á grundvelli innsendra handrita.

Umsækjendur geta sent inn örsögur, smásögur, kafla úr skáldsögu fyrir börn eða fullorðna, listræna ritgerð, sannsögu, einþáttung, kvikmyndahandrit, ljóð eða annan texta af listrænu tagi; hámark 30 síður. Ljóðskáld sendi 10–12 ljóð. Þá skulu umsækjendur einnig skila inn stuttri greinargerð um áhugasvið sitt og markmið með náminu (ein síða). Frumsamið efni skal setja saman í eitt skjal og láta fylgja rafrænni umsókn í viðhengi.

Meistaranám í ritlist var tekið upp árið 2011. Síðan hafa vinsældir þess verið svo miklar að einungis hefur verið hægt að hleypa tæplega helmingi umsækjenda inn. Þeir sem ekki ná inn í fyrstu atrennu er hvattir til að reyna aftur. Námið er 120 einingar fyrir þá sem hafa bakgrunn í íslensku, ritlist eða bókmenntum en hjá þeim sem ekki hafa neinn slíkan bakgrunn bætast 30 einingar við.

Nánari upplýsingar má finna á vefsíðu Háskóla Íslands.

Bryndís Björgvinsdóttir ræðir um bók sína, Hafnfirðingabrandarann, í fyrirlestraröðinni „Hvernig verður bók til?“ í Háskóla Íslands þriðjudaginn 14. apríl.

Fyrir Hafnfirðingabrandarann hreppti Bryndís Bókmenntaverðlaun starfsfólks bókaverslana, Fjöruverðlaunin og Íslensku bókmenntaverðlaunin 2014. Áður hafði hún skrifað bókina Flugan sem stöðvaði stríðið og fengið fyrir hana Íslensku barnabókaverðlaunin 2011.

Í umsögn dómnefndar um Fjöruverðlaunin segir m.a. um Hafnfirðingabrandarann:

Bókin er vel skrifuð og skemmtileg, söguþráður frumlegur og listilega fléttaður. Frásagnarstíllinn er ærslafullur og myndrænn og lestrarupplifunin á stundum eins og horft sé á kvikmynd.Frásögniner margradda og þær segja grípandi sögu sem vekur sterka samlíðan með persónunum.

Helsti styrkur sögunnar er hvernig hún fjallar um samskipti kynslóða og dregur upp flóknar sögupersónur af eldri kynslóðinni, persónur sem eru margbrotið og áhugavert fólk. Heimur eldri borgara er gerður merkingarbær og spennandi fyrir ungt fólk og veitt er óvenjuleg innsýn í líf þeirra.

Dómnefnd telur að Hafnfirðingabrandarinn hafi alla burði til að verða sígild unglingabók.

Fyrirlestraröðinni Hvernig verður bók til? hefur verið haldið úti af námsgrein í ritlist og Bókmennta- og listfræðastofnun Háskóla Íslands frá 2009. Þar hafa alls um tuttugu höfundar rætt um tilurð ritverka sinna. Fyrirlesturinn fer fram í stofu 101 í Odda, Háskóla Íslands, milli 12 og 13 þriðjudaginn 14. apríl.

Aðgangur ókeypis. Allir velkomnir.

Hér má sjá hluta hópsins.

Tíu ritlistarnemar vinna nú að útgáfu bókar í samvinnu við sjö ritstjórnarnema. Í þetta sinn ákváðu þau að skrifa efni sérstaklega fyrir bókina og varð niðurstaðan sú að skrifa skáldaðar uppskriftir. Hráefnin eru ljóð, sögur og myndir úr smiðju ritlistarnema, eins og segir á kynningarsíðu verkefnisins.

Á einungis fjórum mánuðum tekst hópurinn á við alla þætti útgáfuferlisins: hann skrifar og ritstýrir textunum, sér um umbrot og kápuhönnun og mun sjálfur sleikja frímerkin þegar kemur að því að póstleggja bækurnar.

Höfundar eru Eygló Jónsdóttir, Guðrún Rannveig Stefánsdóttir, Halli Civelek, Kristinn Árnason, Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir, Margrét Bjarnadóttir, Skúli Jónsson, Steinunn Lilja Emilsdóttir, Sunna Dís Másdóttir og Þór Fjalar Hallgrímsson.

Ritstjórar eru Elín Edda Pálsdóttir, Elísabet María Hafsteinsdóttir, Fríða Ísberg, Gréta Sigríður Einarsdóttir, María Harðardóttir, Nína Þorkelsdóttir og Ragnheiður Davíðsdóttir.

Leiðbeinandi er Sigþrúður Gunnarsdóttir, ritstjóri hjá Forlaginu.

Nemendurnir nýta hópfjármögnunarsíðuna Karolina fund og þar getur þú, lesandi góður, tryggt þér eintak af þessu riti og séð sýnishorn af efninu sem í því verður. Bókin er væntanleg í maí.

Áður hafa ritlistarnemar gefið út tvö sambærileg rit í samvinnu við ritstjórnarnema, Hvísl árið 2013 og Flæðarmál árið 2014.

Ófeigur Sigurðsson ræðir um hina umtöluðu bók sína, Öræfi, sem hreppti Íslensku bókmenntaverðlaunin fyrir árið 2014, í fyrirlestraröðinni „Hvernig verður bók til?“ 19. mars.

Ófeigur er með yngri verðlaunahöfum, fæddur 1975. Fyrsta bók hans, Skál fyrir skammdeginu, kom út árið 2001. Áður en skáldsagan Öræfi kom út hafði hann vakið einna mesta athygli fyrir bókina Skáldsaga um Jón & hans rituðu bréf til barnshafandi konu sinnar þá hann dvaldi í helli yfir vetur & undirbjó komu hennar & nýrra tíma. Fyrir hana hreppti Ófeigur Bókmenntaverðlaun Evrópusambandsins.

Fyrirlestraröðinni Hvernig verður bók til? hefur verið haldið úti af námsbraut í ritlist og Bókmennta- og listfræðastofnun Háskóla Íslands frá 2009. Þar hafa margir af virtustu höfundum þjóðarinnar rætt um ritverk sín. Fyrirlesturinn fer fram í stofu 101 í Odda, Háskóla Íslands, milli 12 og 13 fimmtudaginn 19. mars.

Aðgangur ókeypis. Allir velkomnir.