Skáldsagan Jón eftir Hemingway

Jón Karl Helgason, 01/10/2011

Ferðafélagar“ er heiti á fyrirlestraröð Bókmennta- og listfræðistofnunar Háskóla Íslands og Gljúfrasteins í vetur. Ég ríð á vaðið sunnudaginn 2. október með erindi sem nefnist „Skáldsagan Jón eftir Ernest Hemingway. Þýðingarvandi Stefáns Bjarmans og Halldórs Laxness“. Á fimmta áratug liðinnar aldar tók Stefán Bjarman að sér að þýða skáldsögu Hemingways, For Whom the Bell Tolls, fyrir bókaforlagið Helgafell. Stefán lenti í miklum hremmingum við það verkefni og átti meðal annars í harðvítugum deilum við útgefanda verksins, Ragnar Jónsson í Smára, um hver íslenski titillinn skyldi vera. Einn ljósasti punkturinn í þýðingarvinnunni var hins vegar þegar Halldór Laxness hitti Stefán og bauðst til að lesa yfir uppkast að þýðingunni. Í fyrirlestri mínum rifja ég upp þessa sögu og velti vöngum yfir því hvað hún og fleiri frásagnir af Halldóri, sem einnig tengjast þýðingum, geta sagt okkur um skáldið á Gljúfrasteini og samtíma þess. PS. Hluti af þessum fyrirlestri er nú aðgengilegur á Hugrás, vefriti Hugvísindasviðs.Ferðafélagar“ er heiti á fyrirlestraröð Bókmennta- og listfræðistofnunar Háskóla Íslands og Gljúfrasteins í vetur. Ég ríð á vaðið sunnudaginn 2. október með erindi sem nefnist „Skáldsagan Jón eftir Ernest Hemingway. Þýðingarvandi Stefáns Bjarmans og Halldórs Laxness“. Á fimmta áratug liðinnar aldar tók Stefán Bjarman að sér að þýða skáldsögu Hemingways, For Whom the Bell Tolls, fyrir bókaforlagið Helgafell. Stefán lenti í miklum hremmingum við það verkefni og átti meðal annars í harðvítugum deilum við útgefanda verksins, Ragnar Jónsson í Smára, um hver íslenski titillinn skyldi vera. Einn ljósasti punkturinn í þýðingarvinnunni var hins vegar þegar Halldór Laxness hitti Stefán og bauðst til að lesa yfir uppkast að þýðingunni. Í fyrirlestri mínum rifja ég upp þessa sögu og velti vöngum yfir því hvað hún og fleiri frásagnir af Halldóri, sem einnig tengjast þýðingum, geta sagt okkur um skáldið á Gljúfrasteini og samtíma þess.