„Óland kortlagt: Skáldskapur Eiríks Laxdals í íslensku og alþjóðlegu samhengi“ er yfirskrift athyglisverðrar ráðstefnu sem Árnastofnun og Bókmennta- og listfræðistofnun Háskóla Íslands standa fyrir í Eddu, húsi íslenskunnar, dagana 30.-31. ágúst. Markmiðið er að vekja athygli á vanmetnu framlagi Eiríks til íslenskra bókmennta og bókmenntasögu. Þrátt fyrir að verk hans hafi verið til umræðu meðal fræðafólks frá því um miðja nítjándu öld kannast furðumargir hvorki við nafn Eiríks né skáldverkin sem hann lét eftir sig. Sjálfur hyggst ég gera samanburð á Sögu Ólafs Þórhallasonar, sem Eiríkur samdi í kringum aldamótin 1800 og fyrsta árgangi tímaritsins Ármann á Alþingi sem Baldvin Einarsson samdi að meira eða minna leyti og gaf út 1829. Í báðum tilvikum einkennist framsetning efnis af frásagnarrömmum sem er í senn ævafornt listbragð og póstmódernískt. Dagskrá ráðstefnunnar er á vef Árnastofnunnar.
Í nýútkominni Griplu birti ég fræðigrein um frásagnarfræðileg einkenni Sögu Ólafs Þórhallasonar eftir Eirík Laxdal. Greinin er skrifuð á ensku og ber titilinn "“Should she tell a story …” In Quest of Eiríkur Laxdal’s Poetics". Á það er bent að sagan eigi ýmislegt sameiginlegt með frásagnarbókmenntum fyrri alda og í því sambandi gerður samanburður á henni og hinni forngrísku Ódysseifskviðu, arabíska sagnasafninu Þúsund og einni nótt og franska miðaldatextanum Leitin að hinum helga gral. Þegar tekið er tillit til efniviðar, uppbyggingar og jafnvel persónusköpunar Ólafssögu má líta á hana sem skilgetið afkvæmi aldalangrar bókmenntahefðar lagskiptra frásagna þar sem ekki er aðeins unnið úr munnlegri sagnahefð heldur er sú hefð beinlínis sett á svið.
Í framhaldi af fyrirlestri mínum á Hugvísindaþingi tek ég þátt í ráðstefnu í Zurich 23.til 24. mars um frásagnarbókmenntir átjándu aldar. Ráðstefnan er hluti af viðamiklu rannsóknarverkefni sem Lena Rohrbach og fleiri fræðimenn við háskóla í Zurich og Basel hafa staðið að undanfarin ár og beinist þar athyglin að þróun skáldsögunnar sem bókmenntagreinar á Norðurlöndum á viðkomandi tímabili. Ég hyggst fjalla um tengsl Ólafssögu við sígildar frásagnarbókmenntir fyrri alda, einkum Odysseifskviðu, Þúsund og eina nótt og Leitina að hinum helga gral. Sæki ég í þessari umfjöllun mjög til skrifa búlgarsk-franska fræðimannsins Tzvetans Todorov í verkinu The Poetics of Prose. Nefnist fyrirlesturinn "Saga Ólafs Þórhallasonar and the Literary Tradition" og er á dagskrá föstudaignn 24. mars kl. 11.30.
"Óland kortlagt - Skáldskapur Eiríks Laxdals í íslensku og alþjóðlegu samhengi" er titill á ráðstefnu sem haldin verður í Eddu - Húsi íslenskunnar dagana 30. og 31. ágúst 2024. Ráðstefnan er haldin undir merkjum Árnastofnunnar og Bókmennta- og listfræðastofnunar og verða fyrirlestrar ýmist fluttir á íslensku eða ensku.
Dagskrá ráðstefnunnar (á vef Árnastofnunnar)
Efni sem tengist Eiríki Laxdal og verkum hans
Handrit að sögum
- Ólandssaga. Lbs 554 4to. Ísland, 1820.
- Ólafs saga Þórhallasonar. Lbs 152 fol. Ísland, 1800.
- Ólafs saga Þórhallasonar. Lbs 151 fol. Ísland, 1800-1899.
- Þjóðsögur teknar upp úr Ólafs sögu. ÍB 51 8vo. Þjóðsögur. Ísland, 1856.
Handrit að rímum
- Heiðbjartsríma. JS 51 4to. Rímur af Reinald og Rósu. Ísland, 1770.
- Heiðbjartsríma. JS 52 4to. Ísland, 1798.
- Heiðbjartsríma. ÍB 783 8vo. Samtíningur. Ísland, 1801-1875.
- Heiðbjartsríma. Lbs 188 8vo. Rímnakver. Ísland, 1850-1870.
- Rímur af Belflor greifa og Leónóra. JS 585 4to. Rímur eftir Eirík Laxdal. Ísland, 1777-1786.
- Rímur af Ingibjörgu alvænu. JS 585 4to. Rímur eftir Eirík Laxdal. Ísland, 1777-1786.
- Rímur af Ingibjörgu alvænu. Lbs 2300 8vo. Rímnabók. Ísland, 1822-1823.
- Rímur af Ingibjörgu alvænu. Lbs 4848 8vo. Rímnabók. Ísland, 1898-1898.
- Rímur af Hálfdani Barkarsyni. ÍB 392 8vo.Upsabók. Ísland, 1750-1799.
- Rímur af Hálfdani Barkarsyni. Lbs 540 8vo. Rímnakver. Ísland, 1810-1841.
- Rímur af Hálfdani Barkarsyni. Lbs 2300 8vo. Rímnabók. Ísland, 1822-1823.
- Rímur af Hálfdani Barkarsyni. ÍB 505 8vo. Ísland, 1867.
- Rímur af Hálfdani Barkarsyni. Lbs 4848 8vo. Rímnabók. Ísland, 1898-1898.
- Rímur af Hermóði og Hlaðvöru. JS 585 4to. Rímur eftir Eirík Laxdal. Ísland, 1777-1786.
- Rímur af Hermóði og Hlaðvöru. Lbs 2300 8vo. Ísland, 1822-1823.
- Rímur af Hermóði og Hlaðvöru. Lbs 4848 8vo. Rímnabók. Ísland, 1898-1898.
- Rímur af Norna Gesti. Lbs 247 8vo. Rímnasafn X. Ísland, 1700-1899.
- Rímur af Pólenstator og Möndulþvara. ÍB 622 8vo. Ísland, 1852.
Handrit með stökum kvæðum, sálmum og ljóðabréfum
- Lbs 200 8vo. Sálma- og versasyrpa, 2. bindi. Ísland, 1850-1870.
- JS 245 4to. Gátur, þulur og kvæði. Ísland, 1860.
- JS 495 8vo. Kvæðasafn, 1650-1900.
- JS 406 4to. Kvæði og vísur. Ísland, 1800-1900,
- Lbs 852 4to. Ljóðabók. Ísland, 1750-1800.
- ÍB 421 8vo. Kvæðasafn. Ísland, 1800-1830
- Lbs 269 4to. Ljóðmælasyrpa. Ísland, 1830-1870.
- Lbs 168 8vo. Ljóðmæli. Ísland, 1850-1870.
- Lbs 1408 8vo. Ýmisleg handrit í ljóðum, 8. bindi. Ísland, 1879.
- Lbs 1404 8vo. Ýmisleg handrit í ljóðum, 3. bindi. Ísland, 1895-1896
- Lbs 682 4to. Ljóðbréfasafn. Ísland, 1830-1850.
Útgáfur
- Eiríkur Laxdal. Saga Ólafs Þórhallasonar. Álfasagan mikla, Útg. Þorsteinn Antonsson og María Anna Þorsteinsdóttir. Reykjavík: 1987.
- Eiríkur Laxdal. Ólandsaga. Útg. Þorsteinn Antonsson og María Anna Þorsteinsdóttir. Reykjavík: 2006 og 2018.
Fræðileg umfjöllun
- Einar Ól. Sveinsson. Um íslenzkar þjóðsögur. Reykjavík: Sjóður Margrétar Lehmann-Filhés, 1940.
- Einar Ólafur Sveinsson. Verzeichnis isländischer Märchenvarianten. Mit einer einleitenden Untersuchung. Folklore Fellows’ Communications 83. Helsingfors; Leipzig: Suomalainen Tiedeakatemia; [O. Harrassowitz], 1929, s. LXXII og áfram.
- Einar Ól. Sveinsson. The Folk-Stories of Iceland. Þýð. Benedikt S. Benedikz. London: Viking Society for Northern Research, 2003.
- Guðbrandur Vigfússon. “Formáli að 1. útgáfu.” Íslenzkar þjóðsögur og ævintýri. Safnað hefur Jón Árnason. 2. bindi. Útg. Árni Böðvarsson og Bjarni Vilhjálmsson. Reykjavík: Bókaútgáfan Þjóðsaga, 1954, xv−xxxviii.
- Jón Karl Helgason. “Should she tell a story…” In Quest of Eiríkur Laxdal's Poetics." Gripla 34 (2023): 347-374.
- Jón Özur Snorrason. "„Ófrumlegir síðalingar“ og „herfilegur samsetningur“." Lesbók Morgunblaðsins 24. apríl 1993, 8-9.
- Knöpfle, Madita. “Conceptions of Authorship. The Case of Ármanns rímur and Their Reworkings in Early Modern Iceland.” In Search for the Culprit. Aspects of Medieval Authorship. Ritstj. Stefanie Gropper og Lukas Rösli. Berlin and Boston: De Gruyter, 2021, 239−264.
- Margrét Eggertsdóttir. „From Reformation to Enlightenment“. Í A History of Icelandic Literature. Ritstj. Daisy L. Neijmann. Histories of Scandinavian literatures 5. Lincoln; London: University of Nebraska Press, 2006, 174–250.
- María Anna Þorsteinsdóttir. Tveggja heima sýn. Saga Ólafs Þórhallasonar og þjóðsögurnar. Studia Islandica 53. Reykjavík: Bókmenntafræðistofnun, Háskóli Íslands, 1996.
- Matthías Viðar Sæmundsson. “Sagnagerð frá upplýsingu til raunsæis.” Íslensk bókmenntasaga, vol. 3, ed. by Halldór Guðmundsson. Reykjavík: Mál og menning, 1996, 495−588.
- Rohrbach, Lena. "Romanhaftwerdungen. Isländische Prosaliteratur der späten Vormoderne, Mikhail Bakhtin und Ansätze einer historisch-mediologischen Narratologie". Í Medialität. Historische Perspektiven. Newsletter 23 (2021), 14-19.
- Rohrbach, Lena. “Subversive Inscriptions. The Narrative Power of the Paratext in Saga Ólafs Þórhallasonar.” Væntanleg í Scandinavian Studies.
- Rohrbach, Lena. “Weibliche Stimmen – männliche Sicht. Rekalibrierungen von Gender und Genre in der Ólafs saga Þórhallasonar.” Þáttasyrpa. Studien zu Literatur, Kultur und Sprache in Nordeuropa. Festschrift for Stefanie Gropper, ed. by Anna Katharina Heiniger, Rebecca Merkelbach, and Alexander Wilson, Beiträge zur Nordischen Philologie 72. Tübingen: Francke, 2022, 257−265.
- Rósa Þorsteinsdóttir. “Íslensk og ólensk ævintýri.” Tímarit Máls og menningar 69/1 (2008): 131−135.
Rósa Þorsteinsdóttir. “Middle Eastern Tales in Icelandic Tradition.” Narrative Culture 10/1 (2023): 151-173.
- Stefán Einarsson. A History of Icelandic Literature. New York: Johns Hopkins Pr, 1957.
- Stefán Einarsson. Íslensk bókmenntasaga 874−1960. Reykjavík: Snæbjörn Jónsson, 1962.
- Steingrímur J. Þorsteinsson. Jón Thoroddsen og skáldsögur hans. 1. bindi. Reykjavík: Helgafell, 1943, 180 og áfram.
- Sveinn Yngvi Egilsson. “Leiðin til nútímans.” Íslenskar bókmenntir. Saga og samhengi. 2. bindi. Reykjavík: Hið íslenska bókmenntafélag, 2022, 405−525.
- Werth, Romina. “Inngangur.” Andlit á glugga. Úrval íslenskra þjóðsagna og ævintýra. Útg. Romina Werth og Jón Karl Helgason. Reykjavík: Mál og menning, 2021, 9−35.
- Þorsteinn Antonsson. “Höfundurinn og sagan.” Í Eiríkur Laxdal, Saga Ólafs Þórhallasonar. Álfasagan mikla, ed. by Þorsteinn Antonsson and María Anna Þorsteinsdóttir. Reykjavík: Þjóðsaga, 1987, 373−427.
- Þorsteins Antonsson. "Eiríkur Laxdal og þjóðarsálin." Ljósberar og lögmálsbrjótar. Reykjavík: Pjaxi, 2004, s. 99-120,
- Þorsteinn Antonsson/Eiríkur Laxdal. Fótspor ferðalangs. Sagan af Níels eldra og Níels yngra. Hálfdans rímur Barkárssonar. Rafræn útgáfa, 2024.
- Þorsteinn Antonsson and María Anna Þorsteinsdóttir. Útsýni til Ólands. Um uppruna, hugmyndir, viðhorf og samhengi Ólandssögu eftir Eirík Laxdal. Reykjavík: Sagnasmiðjan, 2018.
- Örn Ólafsson. "Upplýsing í gegnum þjóðsögur. Um Ólafs sögu Þórhallasonar eftir Eirík Laxdal." Tímarit Máls og menningar 60/2 (1999): 95−104.
Í annað sinn á sjö árum held ég fyrirlestur um Sögu Ólafs Þórhallasonar eftir Eirík Laxdal á Hugvísindaþingi Háskóla Íslands laugardaginn 11. mars. Árið 2016 ræddi ég um tengsl verksins við þjóðsöguna "Selmatseljan" en að þessu sinni hyggst ég skoða réttarhöld sem fara fram í sögunni. Þau eru dæmi um þá tilhneygingu höfundar að lýsa sömu viðburðum oftar en einu sinni og varpa stöðugt nýju ljósi á þá. Sagan er að þessu leyti lík hefðbundinni leynilögreglusögu. Fyrirlesturinn er hluti af málstofu um lög og rétt sem er á dagskrá kl. 15-16.30 í stofu 304 í Árnagarði. Ps. Í framhaldi af fyrirlestrinum var ég í viðtali við Gunnar Smára Egilsson á Rauða borðinu um þetta efni.
Í júní 2020 fékk ég styrk frá HÍ vegna stuðnings við samfélagsvirkni akademísks starfsfólks. Verkefnið, „Lög og bókmenntir“, miðaði að því að efla samræðu milli sviða lögfræði og bókmenntafræði um lög og bókmenntir, m.a. með námskeiðahaldi. Vegna COVID frestaðist upphaf verkefnis um rúmt ár en í millitíðinni hóf ég samstarf við Hafstein Þór Hauksson, dósent við Lagadeild, um þetta verkefni og hafa allir viðburðir verið skipulagðir af okkur í sameiningu. Alls hafa verið skipulögð þrjú tengd námskeið, hið fyrsta með þátttöku starfsfólks Héraðsdóms Reykjavíkur, og síðari tvö með félögum í Lögfræðingafélagi Íslands, og tvær málstofur, sú fyrri á Hugvísindaþingi og sú síðari á Þjóðarspegli. Einnig hefur verkefnið tengst ferð Lögfræðingafélagsins á söguslóðir Sjöundármála, þátttöku Jóns Karls á öðru Hugvísindaþingi og umfjöllun í Lögmannablaðinu. Hér á eftir eru viðburðirnir raktir í tímaröð.
- 4. nóvember 2021, kl. 20-22. Starfsfólk úr Héraðsdómi ræddi skáldsöguna Svartfugl eftir Gunnar Gunnarsson. Fundarsalur LÍ við Álftamýri.
- 1. desember 2021, kl. 20-22. Starfsfólk úr Héraðsdómi ræddi skáldsögurnar Svartfugl eftir Gunnar Gunnarsson og Vaðlaklerk eftir Steen S. Blicher og dómsskjöl Sjöundármála. Matsalur Héraðsdóms við Lækjartorg.
- 9. febrúar 2022, kl. 20-22. Starfsfólk úr Héraðsdómi ræddi skáldsöguna Gott fólk eftir Val Grettisson. Fundarherbergi Lögfræðideildar í Lögbergi. (Fundur átti að vera 12. janúar en var frestað vegna COVID).
- 13. mars 2022, kl. 13-14.30. Jón Karl Helgason, Ingibjörg Þorsteinsdóttir og Hafsteinn Þór Hauksson fluttu erindi á málstofunni Svartfugl: Vannýtt kennsluefni í lögfræði? en hún var hluti af Hugvísindaþingi. Stofa 202 í Odda.
- 16. mars 2022, kl. 20-22. Starfsfólk úr Héraðsdómi ræddi skáldsöguna Ég heiti Ísbjörg, ég er ljón eftir Vigdísi Grímsdóttur. Fundarsalur LÍ við Álftamýri.
- 26. apríl 2022, kl. 20-22. Starfsfólk úr Héraðsdómi ræddi leikritið Kaupmaðurinn í Feneyjum eftir William Shakespeare. Kaffistofa Héraðsdóms við Lækjartorg.
- 27. apríl 2022, kl. 17.00. Jón Karl Helgason flutti erindi um Svartfugl fyrir félaga í Lögmannafélagi Íslands. Salur Blaðamannafélags Íslands við Síðumúla. Hluti af undirbúningi fyrir ferð félaga úr Lögfræðingafélagi Íslands viku síðar á söguslóðir Sjöundármála og málstofu á Patreksfirði um réttarhöldin yfir Bjarna Bjarnasyni og Steinunni.
- 4. október 2022, kl. 17-18.30. Félagar úr Lögfræðingafélaginu ræddu skáldsöguna Útlendinginn eftir Albert Camus. Fundarsalur LFÍ í Álftamýri.
- 28. október 2022, kl. 11-12.30. Jón Karl Helgason, Hafsteinn Þór Hauksson, Ástráður Eysteinsson og Guðrúnu Steinþórsdóttir fluttu erindi um skáldsögurnar Svartfugl, Réttarhöldin og Ég heiti Ísbjörg, ég er ljón á málstofunni Lög og bókmenntir en hún var hluti af Þjóðarspegli Félagsvísindasviðs. Stofa 101 Odda.
- 1. nóvember 2022, kl. 17-18.30. Félagar úr Lögfræðingafélaginu ræddu skáldsöguna Réttarhöldin eftir Franz. Sérstakur gestur Ástráður Eysteinsson. Fundarsalur LFÍ í Álftamýri.
- 5. desember 2022, kl. 17.-18.30. Félagar úr Lögfræðingafélaginu ræddu skáldsöguna Gott fólk eftir Val Grettisson. Fundarsalur LFÍ í Álftamýri.
- 10. janúar 2023, kl. 17-19. Félagar úr Lögfræðingafélaginu ræddu skáldsöguna Að drepa hermikráku eftir Harper Lee. Fundarsalur LFÍ í Álftamýri.
- 7. febrúar 2023, kl. 17-19. Félagar úr Lögfræðingafélaginu ræddu Hrafnkels sögu Freysgoða. Sérstakur gestur Viðar Pálsson. Fundarsalur LFÍ í Álftamýri.
- 7. mars 2023, kl. 17-19. Félagar úr Lögfræðingafélaginu ræddu leikritið Kaupmanninn í Feneyjum eftir William Shakespeare. Fundarsalur LFÍ í Álftamýri.
- 11. mars 2023, kl. 13-14.30. Jón Karl Helgason ræddi réttarhöld í Sögu Ólafs Þórhallasonar eftir Eirík Laxdal í málstofunni Í heimi laganna á Hugvísindaþingi. Stofa 304 í Árnagarði.
- 5. september 2023, kl. 17-19. Félagar úr Lögfræðingafélaginu ræddu Sögu Natans Ketilssonar og Skáld-Rósu eftir Brynjúlf Jónsson frá Minna-Núpi. Fundarsalur LFÍ í Álftamýri.
- 3. október 2023, kl. 17-19. Félagar úr Lögfræðingafélaginu ræddu skáldsöguna Kötu eftir Steinar Braga. Fundarsalur LFÍ í Álftamýri.
- 31. október 2023, kl. 17-19. Félagar úr Lögfræðingafélaginu ræddu Njáls sögu. Sérstakur gestur Torfi H. Tulinius. Fundarsalur LFÍ í Álftamýri.
- 5. desember 2023, kl. 17-19. Félagar úr Lögfræðingafélaginu ræddu Sögu þernunnar eftir Margaret Atwood. Fundarsalur LFÍ í Álftamýri.
- 6. desember 2023, kl. 20-22.30. Félagar úr Lögfræðingafélaginu fór á leiksýninguna Orð gegn orði eftir Suzie Miller og hlýddu á pallborðsumræður í lok sýningar. Kassinn í Þjóðleikhúsinu.
- 9. janúar 2024, kl. 17-19. Þrettándaboð leshrings félaga í Lögfræðingafélaginu þar sem litið verður um öxl og rætt um eftirminnilegustu verkin sem tekin hafa verið til umræðu, auk þess sem leikritið Orð gegn orði og kvikmyndin Anatomy of a Fall gætu komið við sögu.
Prentað efni sem tengist verkefninu
Lög og bókmenntir. Þemahefti Ritsins 18/1 (2018) í ritstjórn Jóns Karls Helgasonar og Láru Magnúsardóttur.
„Glæpir og refsing í bókmenntum.“ Viðtal Eyrúnar Ingadóttur við Jón Karl Helgason um tengsl bókmenntafræði og lögfræði. Lögmannablaðið 28/2 (2022), s. 20-21.
„Bókmenntir og lög.“ Lögmannablaðið 28/4 (2022) s. 20-21. Grein eftir Eyrúnu Ingadóttur um námskeið Hafsteins Þórs Haukssonar og Jóns Karls Helgasonar.
- „Uppskrift að Tinna.“ Ársrit Torfhildar 2 (1988): 7–35.
- „Maður eða kona? Lýst eftir aðalpersónum í skáldsögu Jóns Thoroddsen.“ Tímarit Máls og menningar 49/2 (1988): 227–38. Meðhöfundur Sigríður Rögnvaldsdóttir.
- „Tímans heróp: Lestur á inngangi Georgs Brandesar að Meginstraumum og á textum eftir Hannes Hafstein og Gest Pálsson.“ Skírnir 163/1 (1989): 111–45.
- „Fjórir ónúmeraðir fuglar.“ Um smásagnasöfn eftir Svövu Jakobsdóttur, Kristínu Ómarsdóttur, Ísak Harðarson og Sveinbjörn I. Baldvinsson. Skírnir 164/2 (1990): 495–507.
- „Utan endimarka landafræðinnar, innan sagnaheims Bjarna Hinrikssonar.“ Bjarni Hinriksson. Kjarvalsstaðir, 1995, s. 4-15.
- „Mynstrið í gólfteppinu mosavaxið letur.“ Þórðarfögnuður, haldinn í tilefni fimmtugsafmælis Þórðar Helgasonar. Útgefandi ekki nefndur, 1997, s. 49–52.
- „Íslenska bókmenntakerfið 1836: drög að lýsingu.“ Kynlegir kvistir: tíndir til heiðurs Dagnýju Kristjánsdóttur fimmtugri. Ritstj. Soffía Auður Birgisdóttir. Uglur og ormar, 1999, s. 31–39.
- „„Og borgin tekur mig.“ Borgarkort fjögurra sagnaskálda.“ Skírnir 173 (haust 1999): 481–93.
- Herbergið mitt. Mynd af Vilhjálmi frá Skáholti og Kristi.“ Skáld um skáld. Ritstj. Eiríkur Guðmundsson og Jón Kalman Stefánsson. Félag íslenskra bókaútgefenda, 2003, s. 41–47.
- „Deiligaldur Elíasar. Tilraun um frásagnarspegla og sjálfgetnar bókmenntir.“ Ritið 6/3 (2006): 101–30.
- „Splunkunýr höfundur. Mótunarár í Frakklandi.“ Af jarðarinnar hálfu. Ritgerðir í tilefni af sextugsafmæli Péturs Gunnarssonar. Ritstj. Jón Karl Helgason og Torfi H. Tulinius. Reykjavík: Háskólaútgáfan, 2008, s. 19-31.
- „Grasaferðalok.“ Tímarit Máls og menningar 69/3 (2008): 43-54.
- „Tólf persónur leita höfundar. Tilraun um sögusagnir og dæmisagnalist.“ Skírnir 182 (vor 2008): 81-120.
- „Dómsdagsmynd Gunnars Gunnarssonar. Trúarleg og persónuleg minni í Vikivaka.“ Andvari 135 (2010): 59-69.
- "Týndur í Turnleikhúsinu. Tilraun um völundarhús, veruleikasvið og tálsýnir.“ Ritið 10/3 (2010): 95-117.
- „Þú talar eins og bók, drengur. Tilraun um meðvitaðan skáldskap.“ Skírnir 185 (vor 2011): 89–122.
- „Þrautreyndur nýgræðingur: Fyrstu skrif Elíasar Marar“, Tímarit Máls og menningar 77/2 (2016): bls. 96-108.
- "Hinn (al)þjóðlegi peningaleikur: Einkavæðing íslenskra banka í ljósi glæpasagna Þráins Bertelssonar." Meðhöfundur Ásgeir Brynjar Torfason. Skírnir 195 (vor 2021), s. 59-94.
- Snorri’s Old Site is a Sheep Pen”: Remarks on Jónas Hallgrímsson Poem “Ísland” and Iceland’s Nation Building." Í Mythology and Nation Building in the Nineteenth Century Europe. N.F.S. Grundtvig and His European Contemporaries. Aarhus: Aarhus University Press, 2021, s. 255-284.
- "Brot úr höfundarverki." Í Sjón. Stálnótt. Reykjavík: Mál og menning, 2022, s. 91-103.
- "“Should she tell a story …” In Quest of Eiríkur Laxdal’s Poetics." Gripla 34 (2023): 347-374.
- "Fjarkönnun íslenskrar bókmenntasögu." Skírnir 197 (haust 2023): 229-253. Meðhöfundar Benedikt Hjartarson, Steingrímur Páll Kárason, Magnús Þór Þorbergsson.
Sjá einnig erlendar greinar.
Hér fyrir neðan er listi yfir helstu fræðiritgerðir og þýðingar sem ég hef sent frá mér á liðnum áratugum. Drjúgur hluti af þessu efni er síðan flokkaður á undirsíðum með hliðsjón af efninu.
2023
- "Fjarkönnun íslenskrar bókmenntasögu." Meðhöfundar Benedikt Hjartarson, Steingrímur Páll Kárason, Magnús Þór Þorbergsson. Skírnir 197 (haust 2023): 229-253.
- "“Should she tell a story …” In Quest of Eiríkur Laxdal’s Poetics." Gripla 34 (2023): 347-374.
2022
- "Brot úr höfundarverki." Í Sjón. Stálnótt. Reykjavík: Mál og menning, 2022, s. 91-103.
2021
- "Hinn (al)þjóðlegi peningaleikur: Einkavæðing íslenskra banka í ljósi glæpasagna Þráins Bertelssonar." Meðhöfundur Ásgeir Brynjar Torfason. Skírnir 195 (vor 2021), s. 59-94.
- Snorri’s Old Site is a Sheep Pen”: Remarks on Jónas Hallgrímsson Poem “Ísland” and Iceland’s Nation Building."
Í Mythology and Nation Building in the Nineteenth Century Europe. N.F.S. Grundtvig and His European Contemporaries. Aarhus: Aarhus University Press, 2021, s. 255-284.
- "Stylometry and the Faded Fingerprints of Saga Authors." Meðhöfundar Sigurður Ingibergur Björnsson og Steingrímur Páll Kárason. Í In Search of the Culprit. Aspects of Medieval Authorship. Berlin/Boston: de Gruyter, 2021, s. 97-122.
2020
- 'Who is this upstart Hitler?': Norse gods and American comics during the Second World War." Í From Iceland to the Americas: Vinland and historical imagination. Manchester: Manchester University Press, 20220, s. 194-214.
2019
- "Víkingurinn með róðukrossinn." Tímarit Máls og menningar 80/1 (2019): 60-71 (ensk útgáfa í Echoes of Valhalla).
- "Cultural Sainthood and Great Immortality: an Introduction". Í Great Immortality
Studies on European Cultural Sainthood. Ritstj. Jón Karl Helgason and Marijan Dović. National Cultivation of Culture 18. Leiden: Brill, 2018, s. 1-14.
2018
- "Nordic Gods and Popular Culture." The Pre-Christian Religions of the North Research and Reception, Vol. II: From c. 1830 to the Present. Ritstj. Margaret Clunies Ross. Turnhout: Brepols, 2018, s. 419-53.
- "Popular Culture." Handbook of Pre-Modern Nordic Memory Studies. Interdisciplinary Approaches Ritstj. Glauser, Jürg / Hermann, Pernille / Mitchell, Stephen A. Berlín, Boston: De Gruyter, 2018, s. 370–379.
- "Lög og bókmenntir í íslensku samhengi." Ritið. Tímarit Hugvísindastofnunnar 1/2018: 3-10. Meðhöfundar: Lára Magnúsardóttir og Rannveig Sverrisdóttir.
- "Sports/Athletics associations : Iceland." Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Ritstj. Joep Leerssen. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2018, s. 1082-3.
- "Libraries, archives : Iceland." Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Ritstj. Joep Leerssen. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2018, s. 1096-7.
- "Sports, pastimes : Icelandic." Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Ritstj. Joep Leerssen. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2018, s. 1082.
2017
- "Röntgenbild av isländsk surrealism – om Sjón." Nordisk Tidskrift 2/17 (2017), s. 214-16.
- (Með Steingrími Kárasyni og Sigurði Ingibergi Björnssyni). "Fingraför fornsagnahöfunda. Fráleiðsla í anda Holmes og stílmæling í anda Burrows." Skírnir 191 (haust 2017), s. 274-309.
- "Hver skóp Þingvelli sem sögulegt minnismerki?“ Saga 55/2 (2017), s. 77-106.
2016
- „Burðarvirki íslenskrar nútímamenningar: Drög að sögulegri lýsingu." Í Sögu Íslands XI. Ritstjórar Sigurður Líndal og Pétur Hrafn Árnason. Reykjavík: Hið íslenska bókmenntafélag, 2016, s. 317-412.
- „Þrautreyndur nýgræðingur: Fyrstu skrif Elíasar Marar“, Tímarit Máls og menningar 77/2 (2016): bls. 96-108.
- „Haiku, Kurosawa, Murakami Haruki: gendai aisulando no nihon bunka juyo“ [Hækur, Kurosawa og Haruki Murakami: Japönsk menning séð með íslenskum augum]. Aisulando, Gurinlando, Hokkyoku wo Shirutame no Rokuju-go Sho [Safnrit 65 kafla sem auka þekkingu þína á Íslandi, Grænlandi og Norðurheimsskautinu] . Tokyo: Akashi shoten, 2016, s. 398-403.
2015
- "Bloody Runes. The Transgressive Poetics of Egil's Saga." Egil, the Viking Poet: New Approaches to Egils Saga. Ritstj. Torfi H. Tulinius, Jón Karl Helgason, Laurence de Looze og Russell Poole. Toronto: University of Toronto Press, Scholarly Publishing Division, 2015, s. 197-215.
- Herra Þráinn. Reykjavík: Kind, 2015.
- "Ímyndarvandi þjóðarpúkans. Um rannsóknir Kristjáns Jóhanns Jónssonar á Grími Thomsen“. Skírnir 189 (vor 2015): 142–164. Meðhöfundur: Guðmundur Hálfdanarson.
2014
2013
- Ódáinsakur: Helgifesta þjóðardýrlinga. Reykjavík: Sögufélag, 2013.
- "Stóri ódauðleikinn: Minningarmörk, borgaraleg trúarbrögð og bakjarlar menningarlegs minnis." Ritið 13/1 (2013): 79-100.
- “Der Blonde Eckbert in an Alien Polysystem. The Reception of Tieck’s «skröksaga» in 19th-Century Iceland.” Textual Production and Status Contests in Rising and Unstable Societies. Ritstj. Massimiliano Bampi og Marina Buzzoni. Feneyjar: Edizioni Ca’ Foscari, 2013, s. 115-26.
- "Vofa Hitlers. Íslensk bókmenntasaga 5.-12. maí 1945." Tímarit Máls og menningar 74/3 (2013): 7-12.
2012
2011
2010
2009
- "A Literary Square. Reflections on the Novel City by Ragna Sigurðardóttir." Studi Medievali e Moderni 13/1 (2009): 219-26.
- „Omkring Snorres poetikk. Skaldskapens rolle í Vafþrúðnismál og Snorra Edda.“ Snorres Edda i Europeisk og Islandsk kultur. Ritstj. Jon Gunnar Jørensen. Reykholt: Snorrastofa, 2009, s. 107-30.
2008
- „Splunkunýr höfundur. Mótunarár í Frakklandi.“ Af jarðarinnar hálfu. Ritgerðir í tilefni af sextugsafmæli Péturs Gunnarssonar. Ritstj. Jón Karl Helgason og Torfi H. Tulinius. Reykjavík: Háskólaútgáfan, 2008, s. 19-31.
- „„Tólf persónur leita höfundar. Tilraun um sögusagnir og dæmisagnalist.“ Skírnir 182 (vor 2008): 81-120.
- „Grasaferðalok.“ Tímarit Máls og menningar 69/3 (2008): 43-54.
2007
2006
- „Deiligaldur Elíasar. Tilraun um frásagnarspegla og sjálfgetnar bókmenntir.“ Ritið 6/3 (2006): 101–30.
- „Reading Saga Landscapes. The Case of Samuel E. Waller.“ The Cultural Reconstruction of Places. Ritstj. Ástráður Eysteinsson. Reykjavík: The University of Iceland Press. 2006, s. 101–110 (endurbirt í Echoes of Valhalla)
- „Neijmann, Daisy, ed. 2006. A History of Icelandic Literature.“ Scandinavian Canadian Studies 18 (2007-2009): 124-28.
- „Vinnustofa um þýðingar.“ Ritdómur um Translation – Theory and Practice: A Historical Reader. Ritstj. Ástráður Eysteinsson og Daniel Weissbort. Oxford: Oxford University Press 2006. Lesbók Morgunblaðsins 6. janúar 2006, s. 4.
2005
2004
- Ferðalok: Skýrsla handa akademíu. Bjartur, 2003.
- Herbergið mitt. Mynd af Vilhjálmi frá Skáholti og Kristi.“ Skáld um skáld. Ritstj. Eiríkur Guðmundsson og Jón Kalman Stefánsson. Félag íslenskra bókaútgefenda, 2003, s. 41–47.
2002
- „Hver á íslenska menningu? Frá Sigurði Nordal til Eddu - miðlunar og útgáfu.“ Skírnir 176 (haust 2002): 401–22.
- „Þegi þú Þórr!: Gender, Class and Discourse in Þrymskviða.“ Cold Counsel: Women in Old Norse Literature. Ritstj. Karen Swenson og Sarah May Anderson. Garland, 2002, s. 159–66.
- „Alþingi fornritin og tuttugasta öldin.“ Handritin. Ritgerðir um íslensk miðaldahandrit, sögu þeirra og áhrif. Ritstj. Gísli Sigurðsson og Vésteinn Ólason. Stofnun Árna Magnússonar, 2002, s. 145–155.
2001
- Höfundar Njálu: Þræðir úr vestrænni bókmenntasögu. Heimskringla, 2001.
- „Samuel E. Waller, myndlistarmaður á Njáluslóðum.“ Ísland öðrum augum litið. Listasafn Reykjavíkur, 2001, s. 6–13.
- „Andrew Wawn: The Vikings and the Victorians“ Ritdómur. Saga 39 (2001): 250–52.
1999
1998
1997
1996
1995
1994
- „We Who Cherish Njáls saga: Alþingi as Literary Patron.“ Í Northern Antiquity. The Post-Medieval Reception of Edda and Saga. Ritstj./Editor: Andrew Wawn. Hisarlik Press 1994, s. 143-61 (endurbirt í The Rewriting of Njáls Saga).
- „On Danish Borders: Icelandic Sagas in German Occupied Denmark.“ Samtíðarsögur: níunda Alþjóðlega fornsagnaþingið: forprent. Alþjóðlega fornsagnaþingið, 1994, s. 408-22 (endurbirt í The Rewriting of Njáls Saga).
1992
1990
- „Fjórir ónúmeraðir fuglar.“ Um smásagnasöfn eftir Svövu Jakobsdóttur, Kristínu Ómarsdóttur, Ísak Harðarson og Sveinbjörn I. Baldvinsson. Skírnir 164/2 (1990): 495–507.
- „8 sig að 9.“ Ritdómur um Vasabók eftir Pétur Gunnarsson. Tímarit Máls og menningar 51/4 (1990): 486–88.
- "Á mörkum tveggja menningarheima." Morgunblaðið 4. ágúst, s. B2.
1989
- „Tímans heróp: Lestur á inngangi Georgs Brandesar að Meginstraumum og á textum eftir Hannes Hafstein og Gest Pálsson.“ Skírnir 163/1 (1989): 111–45.
1988
- „Uppskrift að Tinna. Leikið með frásagnarfræði og Tinnabækur.“ Ársrit Torfhildar 2 (1988): 7–35.
- „Maður eða kona? Lýst eftir aðalpersónum í skáldsögu Jóns Thoroddsen.“ Tímarit Máls og menningar 49/2 (1988): 227–38. Meðhöfundur: Sigríður Rögnvaldsdóttir.
- "Setningar mola veggi.“ Ritdómur um Stálnótt eftir Sjón. Tímarit Máls og menningar 49/3 (1988): 375–81.
1987
- „Hetjur og himpagimpi. Um siðahugmyndir og Hómerskviður.“ Ársrit Torfhildar 1 (1987): 35–56.
