Munu hörð viðbrögð Rússlands við væntanlegri inngöngu Finnlands og Svíþjóðar í NATO beinast að Íslandi?

Ráðamenn í Kreml hafa hótað hörðum viðbrögðum sækist Finnland og Svíþjóð eftir aðild að NATO. Ríkisstjórnir landanna óttast þau svo mjög að þær gætu hætt við aðildarumsókn. Refsiaðgerðir Rússlands munu að mestu snúa að ríkjunum tveimur en þær gætu líka beinst að Íslandi og öðrum aðildarríkjum NATO. Auk þess að það eitt og sér að Ísland er eitt Norðurlandanna getur leitt til refsiaðgerða. Hér skiptir mestu máli fyrir Ísland sem er minnsta aðildarríki NATO, herlaust og án fastar viðveru varnarliðs að vera ekki veikasti hlekkurinn í varnarbandalaginu. Sérstaklega er mikilvægt að huga að netöryggi, öryggi sæstrengja og helstu stofnana þjóðfélagsins nú í aðdraganda ákvörðunar Svía og Finna. Mikilvægt er að Ísland taki þessi mál þegar í stað upp við bandalagsríki sín til að styrkja varnir landsins.

Til langs tíma litið þá myndi innganga ríkjanna í NATO styrkja varnir allra Norðurlandanna. Þau eru líklegri til að tala einni röddu í varnarmálum og geta í sameiningu brugðist við framtíðar ógnum hvort sem þær koma frá Rússlandi eða Kína. Samvinna Norðurlandanna í varnarmálum myndi einnig styrkjast. Varnarsamvinna ríkjanna er hins vegar líkleg til að fara í vaxandi mæli fram innan NATO. Hvaða áhrif það mun hafa á norræna varnarsamvinnu á vettvangi Norðurlandaráðs er erfitt að meta í augnablikinu.

Forystufólk jafnaðarmanna sem heldur um stjórnartaumana í Finnlandi og Svíþjóð og hingað til hefur verið mótfallið aðild að varnarbandalaginu er að snúast hugur. Mið og hægri flokkar í löndunum sérstaklega í Svíþjóð hafa af vaxandi þunga talað fyrir aðild að bandalaginu á síðustu árum. Löndin eiga í náinni varnarsamvinnu við NATO sem og Bandaríkin en hafa hingað til talið að hlutleysi nýtist best til að tryggja stöðugleika í norður Evópu. Hlutleysi hafi komið í veg að Svíþjóð hafi dregist inn í stríðsátök í meira en 200 ár og Finnland lent austan megin járntjalds eftir síðari heimsstyrjöldina.

Ástæðan fyrir stefnubreytingu jafnaðarmanna er einföld. Rússland virðir ekki lengur landmæri nágrannalanda sinna og hikar ekki við að ráðast inn í þau. Engin veit takmörk útþennslustefnu Pútíns og hann hefur gefið í skyn að Finnlandi eigi að tilheyra Rússlandi. Ríki sem ekki eiga aðild að NATO eru í veikari stöðu gagnvart Rússlandi og mun líklegra er að á þau verði ráðist en aðildaríki bandalagsins. Ráðist Rússland inn í Finnland og Svíþjóð eru þau líkleg til að lenda í sömu stöðu og Úkraína. Þau myndu fá móralskan stuðning og vopn frá Vesturlöndum en NATO og aðildarríki þess myndu ekki verja ríkin. Það yrði þrautin þyngri fyrir þessi ríki að verja sig sjálf gegn kjarnorkuveldinu Rússlandi. Þannig mun aðildin að NATO draga úr líkum þess að Rússland ráðist á þau og auka stöðugleika á Eystrasaltinu og Norðurlöndunum. Fæling er lykilhugtakið í stefnumótunni sem nú á sér stað, þar er að fæla ráðamenn í Kreml frá því að ráðst til atlögu.

Að sama skapi þarf ríkisstjórn Íslands nú að huga að því að fæla ráðamenn í Kreml frá því að láta refsiaðgerðir bitna sérstaklega á okkur sæki Finnland og Svíþjóð um inngöngu í NATO á næstu vikum.